ماهیت وجود ذهنی و نقش آن در شناخت از دیدگاه بوعلی، فخررازی و ملاصدرا

thesis
abstract

چکیده: این پژوهش که با موضوع وجود ذهنی بر مدار سنجش نظرگاه های سه فیلسوف (ابن سینا، فخررازی و ملاصدرا) جهت یافته است، بر آن است تا از رهگذر این مقایسه، زوایای مسأله وجود ذهنی را در حد امکان پوشش و عیاری مطمئن جهت راستی آزمایی مشکل شناخت برای مخاطب خود به ارمغان آورد. از این روی و با همین دغدغه، رویکرد هر یک از این سه فیلسوف را در چهار مقام ماهیت، ادله، اشکال ها و ارزش شناخت واکاوی و سعی بلیغ داشتیم تا این پژوهش را به غایت قصوای خود که پوشش دادن زوایای نهان و عیان مسأله وجود ذهنی و ارزش شناخت است، نزدیک سازیم. در این میان تلاش شده اتهام عدم پرداخت ابن سینا به مسأله و تهافت کلمات فخر در این زمینه رفع گردد و با اصطیاد نظرگاه صدرا در آن و سنجش میان این سه، ابهامات مسأله برطرف شود؛ چه آنکه به این نتیجه منتهی شدیم که جناب بوعلی اول حکیمی بوده که به تفصیل اما پراکنده در این موضوع قلم زده و همو خوان این نعمت را برای آیندگان گسترانیده است. رازی نیز اول کسی بوده که با عنوان وجود ذهنی این مبحث را رسما به حلقه مباحث فلاسفه وارد نموده و هرگز خود را میان منکران وجود ذهنی ندیده است، چراکه افزون بر ارائه ماهیت، ادله و اشکالات این موضوع، به وضوح مجال تهمت انکار را نسبت به خویش از همگان ربوده است. (گرچه پژوهشگر را در جمع بندی نظر خویش به تکلف خاصی گرفتار می آورد.) صدرا نیز که با استعانت از گذشتگان و به ویژه بوعلی دست به ابتکاری بدیع در مسأله زده، کمتر مجالی برای قیل و قال دیگران گذاشته است. با این همه، مشکل مسأله شناخت به طور تمام و کمال پس از او التیام نیافته است. گفتنی است که برآیند تطبیق نظرات سه فیلسوف و اصطیاد وجوه اشتراک و افتراق آنان، کمک شایانی به فهم درست تر مقصود آنها می تواند داشته باشد. ان شاءالله. کلمات کلیدی: وجود ذهنی، شناخت، مطابقت، ابن سینا، فخررازی، ملاصدرا

similar resources

وجود ذهنی از دیدگاه ملاصدرا

مسئله وجود ذهنی از مباحث دیرپای حوزه های فلسفه و کلام اسلامی محسوب می شود که در باب نحوه تحقق و تبیین علم نقش برجسته ای دارد. در این مقاله ضمن تأکید بر این که این مسئله از مسایل ابداعی در فلسفه اسلامی است، به دلایل اثبات وجود ذهنی با تکیه بر اندیشه صدرالمتالهین پرداخته شده است که از منظر ایشان، هر مقوله ای که به ذهن می آید به حمل اولی ذاتی ـ نه به حمل شایع صناعی ـ همان مقوله است و آنچه به عنوان...

full text

مقایسه دیدگاه فاضل قوشچی و ملاصدرا پیرامون وجود ذهنی

اعتقاد به حصول ماهیت اشیاء در ذهن، در بحث وجود ذهنی، سبب طرح اشکالات متعددی در این زمینه گردیده است که از آن جمله می‌توان به اتصاف ذهن به امور متضاد، اتصاف ذهن به لوازم ماهیت و مهم‌تر از همه اجتماع دو مقوله اشاره کرد. اندیشمندان زیادی در پی پاسخ به این اشکالات برآمده‌اند. یکی از این پاسخ‌ها متعلق به فاضل قوشچی در شرح بر تجرید الاعتقاد است. وی می‌کوشد با بیان تمایز بین دو امر حاصل در ذهن و قایم ...

full text

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023